Zwiększenie zawartości materii organicznej w glebie jest jednym z najważniejszych aspektów
rolnictwa regeneracyjnego. Materię organiczną stanowią pozostałości roślinne i zwierzęce, które
poddane procesom rozkładu w glebie przyczyniają się do poprawy jej struktury, retencji wody oraz
dostępności składników odżywczych dla roślin. W tym artykule omówimy rolę i korzyści
zwiększania zawartości materii organicznej w glebie w kontekście rolnictwa regeneracyjnego.
Ponadto, przyjrzymy się naturalnym materiałom organicznym, takim jak kompost, obornik i resztki
roślinne, jako źródłom poprawy struktury gleby i przechowywania wody.
Rola i korzyści zwiększania zawartości materii organicznej w glebie
Zwiększenie zawartości materii organicznej w glebie ma wiele pozytywnych efektów zarówno dla
środowiska, jak i bezpośrednio dla zdrowia roślin. Oto kilka przykładowych:
- Poprawa struktury gleby
Zwiększenie zawartości materii organicznej wpływa pozytywnie na strukturę gleby. Organiczne
substancje, takie jak humus, tworzą agregaty glebowe, które zwiększają przepuszczalność gleby, jej
zdolność do zatrzymywania wody i utrzymania dobrej wentylacji. Poprawa struktury gleby sprzyja
lepszemu wzrostowi korzeni roślin, a także ułatwia przenikanie wody i powietrza. - Zwiększona retencja wody
Materię organiczną w glebie charakteryzuje duża zdolność do zatrzymywania wody. Wyższa
zawartość materii organicznej prowadzi do zwiększonej retencji wilgoci w glebie, co jest szczególnie
ważne w przypadku obszarów o niskiej ilości opadów. Zatrzymanie wody w glebie pozwala na jej
dostępność dla roślin w czasie suszy i ogranicza potrzebę nawadniania. - Udoskonalenie struktury mikrobiologicznej gleby
Wysoka zawartość materii organicznej sprzyja rozwojowi korzystnych mikroorganizmów glebowych,
takich jak bakterie, grzyby i pierwotniaki. Te mikroorganizmy mają kluczowe znaczenie dla cyklu
składników odżywczych, rozkładu substancji organicznych i stymulowania zdrowego wzrostu roślin.
Bogactwo mikroorganizmów glebowych wpływa na zdrowie roślin, odporność na choroby oraz
efektywność wykorzystania składników odżywczych.
Naturalne materiały organiczne jako źródła poprawy struktury gleby i przechowywania wody
Aby zwiększyć zawartość materii organicznej w glebie, rolnictwo regeneracyjne korzysta z różnych
naturalnych materiałów organicznych takich jak: - Kompost
Kompost to przetworzony materiał organiczny pochodzący z rozkładu resztek roślinnych i
organicznych odpadów. Dodanie kompostu do gleby poprawia jej strukturę, zwiększa retencję wody i
dostarcza roślinom składników odżywczych. Kompost jest również korzystny dla mikroorganizmów
glebowych, które przyczyniają się do zdrowego ekosystemu glebowego. - Obornik
Obornik jest naturalnym źródłem materii organicznej pochodzącej z odchodów zwierzęcych.
Wprowadzenie obornika do gleby dostarcza składników odżywczych i poprawia jej strukturę. Obornik
jest szczególnie korzystny w przypadku rolnictwa zwierzęcego, gdzie dostępne są duże ilości
obornika.
- Resztki roślinne
Pozostałości po zbiorach roślinnych, takie jak słoma, łodygi czy liście, stanowią cenne źródło materii
organicznej dla gleby. Dodawanie ich do gleby zwiększa zawartość materii organicznej, poprawia
strukturę gleby i wspiera działanie mikroorganizmów glebowych. - Zielone nawozy
Zielone nawozy to rośliny, które są specjalnie uprawiane, a następnie rozdrabniane i mieszane w
glebie. Rośliny te, takie jak facelia, łubin czy wyka, pomagają poprawić strukturę gleby, dostarczając
materii organicznej i składników odżywczych. Ponadto, zielone nawozy mogą przyczynić się do
zatrzymania azotu z atmosfery i jego uwalniania w glebie. - Pokrycie roślinne
Utrzymanie stałego pokrycia gleby roślinami, takimi jak rośliny okrywowe czy trawy, ma korzystny
wpływ na poprawę struktury gleby i zatrzymywanie wody. Rośliny te tworzą naturalną osłonę,
zapobiegając erozji gleby, ograniczając parowanie wody i dostarczając organiczną materię do gleby.
Z doświadczenia wiemy, że dodanie tych naturalnych materiałów organicznych do gleby w ramach
rolnictwa regeneracyjnego przyczynia się do poprawy struktury gleby, zwiększenia jej żyzności,
retencji wody i ogólnego zdrowia ekosystemu glebowego!
Podsumowanie
Zwiększenie zawartości materii organicznej w glebie jest kluczowym aspektem rolnictwa
regeneracyjnego. Poprawa struktury gleby, zwiększona retencja wody i udoskonalenie ekosystemu
glebowego są niektórymi z licznych korzyści wynikających z tego podejścia. Wykorzystanie
naturalnych materiałów organicznych, takich jak kompost, obornik i resztki roślinne, umożliwia
poprawę struktury gleby i przechowywanie wody, co przyczynia się do zdrowej i zrównoważonej
produkcji rolnej.
Materiały szkoleniowe dla rolników „GOSPODAROWANIE EKOLOGICZNE – co każdy rolnik wiedzieć
powinien?” (2021) są dostępne na stronie:
https://www.cdr.gov.pl/images/Radom/ROLEKO/pliki/eco.pdfv